Algemene aanschaf cavia's
Bezint eer ge begint...
Cavia's zijn hele leuke huisdieren. Ze zijn vrolijk, slim en vaak grappig om te zien. Toch zijn er een paar zaken die je moet weten voor je tot aanschaf overgaat. De volgende dingen moet je ze kunnen en willen bieden:
* een cavia is een groepsdier; een gelukkige cavia is dus een cavia met een caviamaatje
* cavia's zijn niet zindelijk en zullen nogal hun sporen nalaten. Dagelijks zul je dus moeten schoonmaken.
* ze hebben ruimte nodig, zeker zo'n 6m2 inclusief de kooi. Dit moet VEILIG gebied zijn zonder snoeren, giftige planten e.d.
* cavia's hebben veel groentes nodig en extra vitamine C. In verhouding zijn het vrij dure eters.
* bij de langharige rassen moet je de vacht ook regelmatig verzorgen, hierin kan veel tijd gaan zitten.
* je moet ze elke dag voldoende aandacht geven, controleren of alles in orde is en zo nodig met ze naar de dierenarts
Indien je hieraan als baasje kunt voldoen zullen caafjes een gezellige aanwinst zijn. Lees onderstaande informatie eens rustig door voor wat basiskennis en wat nuttige links voor in de toekomst.
De aanschaf
Een cavia is een groepsdier en zal erg ongelukkig zijn als je hem of haar alleen houdt. Het makkelijkst is om 2 of meerdere dieren tegelijkertijd aan te schaffen. De ideale combi is een gecastreerd beertje (man) en 1 of meerdere zeugjes (vrouwtjes).
Twee beertjes die nog jong zijn gaan meestal ook prima samen zolang er maar geen vrouwtjes in de buurt zijn. Dan gaan ze onherroepelijk vechten om haar hart te winnen. ;-) Meerdere zeugjes gaat bijna ook altijd zonder problemen. Probeer echter geen groep te maken van meerdere mannetjes met meerdere vrouwtjes, dat gaat maar een enkele keer goed en kost veel tijd en aandacht.
Een cavia en een konijn zijn NOOIT een goede combinatie! Ze spreken een andere taal, kunnen niet samen spelen, hebben ander voer nodig en kunnen gewoonweg geen koppel vormen. Ik heb cavia's doodgebeten zien worden en konijnen ernstig toegetakeld gezien. De foto hieronder was ook van een konijn wat "zo leuk samen met een cavia" in de dierenwinkel zat.
Het is best moeilijk om op jonge leeftijd beertjes en zeugjes van elkaar te onderscheiden. Ik vind op onderstaande afbeeldingen nog het duidelijkst uitgelegd waaraan je als eerste het verschil kan zien.
Bepalen rangorde
In iedere combinatie zal er een rangorde bepaald worden. Dat gebeurt door om elkaar heen te lopen, te wiegen met de kontjes, zich zo groot mogelijk te maken en door te klappertanden. Vaak is dit gedrag al genoeg om te zien wie er de baas is, wie daaronder komt enzovoorts. Je kunt de rangorde ook zien als de cavia's rondlopen: de meest dominante loopt voorop en zo volgt de rest. Het kan soms voorkomen dat er een vechtpartij ontstaat. Meestal is deze eenmalig en is daarna de rangorde bepaald. Blijf echter zeker alert!!! Als het echt niet klikt tussen 2 dieren kan het zijn dat je ze alsnog uit elkaar moet halen om verwondingen te voorkomen. Ieder dier heeft zijn eigen karakter en het kan nu eenmaal zijn dat het tussen 2 dieren niet klikt.
Op het moment dat je al een volwassen dier hebt is het koppelen ietsje moeilijker. Een wat oudere zeug heeft bijvoorbeeld niet altijd zin in een jonge beer die constant op haar kruipt. En een oudere beer heeft ook geen trek in een jongere versie van zichzelf. Bij de volwassen dieren kun je het beste een jonger zeugje nemen. Dat geeft over het algemeen de minste problemen. Voor advies hierover kun je altijd bij een cavia-opvang terecht, die kunnen je helpen bij je beslissing, kennen de karakters van hun dieren en daar kun je ook met het diertje terug gaan als het onverhoopt niet zou klikken.
Indien ik spreek over een gecastreerde beer bedoel ik een beer die gecastreerd is en minimaal 4 (liefst 6) weken apart van een zeugje zit. Ook dit is het voordeel van een opvang; de meeste beertjes zijn daar al gecastreerd en zo kun je ze direct bij thuiskomst koppelen. Dat scheelt je een hoop gedoe met aparte kooien!!!
Huisvesting
Een cavia kan het beste binnengehouden worden. Hij kan niet goed tegen hitte en kan ook minder goed tegen kou dan bijvoorbeeld een konijn. Als je de keus hebt dan zou ik je dus altijd adviseren een ruim binnenhok te nemen, op een plek waar ze regelmatig eruit kunnen om de pootjes te strekken. Ook mag deze niet dicht bij een verwarming, niet op de tocht en zeker niet in de zon staan. De minimale afmeting van een kooi voor 2 cavia's is 1 meter bij 50cm, ruimer mag altijd. Je kunt zelf constructies maken door 2 kooien aan elkaar te maken met bijvoorbeeld loopbruggetjes of dozen ertussen. Ook kun je een rennetje timmeren binnen want cavia's zijn geen springers of klimmers. 4 muurtjes houden hun al heel goed op hun plek!
Voorbeeld van een ren met daarin voldoende speeltjes en schuilmogelijkheden.
Iedere dag moeten de caven de gelegenheid krijgen om de pootjes te strekken en rond te rennen. Het beste is ook daarvoor een rennetje te nemen of om dit in een kleinere kamer te doen want ze zijn erg snel en moeilijk weer te vangen. Ze kunnen overal aan knagen en cavias zijn niet zindelijk. Liever dus 6m2 veilige speelruimte dan een hele kamer waarin ze zich kunnen bezeren.
Een cavia is niet lenig en kan zoals gezegd niet klimmen. Werk in de kooi dus niet met verdiepingen o.i.d. maar geef interessante speeltjes, schuilplekken en zachte ligplaatsen. Als speeltjes kun je o.a. wc rolletjes gevuld met(kruiden) hooi geven, loofahsnacks, tunnels, kartonnen doosjes, wilgetakken, een hooibal gevuld met hooi of groente, balletjes en huisjes. Ze vinden het heerlijk om veilig te liggen dus huisjes zijn een must.
Verder zijn er caviamutsjes en nog veel meer zachte kadootjes voor je cavia te koop. Neem voor ideeen eens een kijkje op http://www.caviaopvangcarlawinkel.nl/ De opbrengst van deze speeltjes komt ten goede aan de cavia opvang.
Omdat cavia's niet zindelijk zijn heeft het weinig nut een wctje aan te schaffen. Het kan wel, maar waarschijnlijk gaan ze het gebruiken om lekker in te liggen. ;-) Je moet de plasplekken regelmatig schoonmaken om ammoniakluchten te vermijden. Cavia's hebben gevoelige luchtwegen dus ammoniak is erg slecht voor ze. Ivm die luchtwegen is zaagsel ook geen goede optie. Wat wel kan is kranten, handdoeken, hooi, beukensnippers of hennepvezel. Gebruik nooit kattebakgrit! Dit klontert in de maag als de cavia er een hap van zou nemen.
Maak de gehele kooi wekelijks schoon, gewoon met een sopje of citronella.
Buitenverblijf
Als je er toch voor kiest je cavia buiten te houden zorg dan zeker dat hij niet alleen zit maar dat je een maatje voor hem hebt. Het is erg eenzaam voor een cavia om alleen maar af en toe een mens te zien. De minimale afmeting van het nachthok is 1m bij 50cm. Het hok moet waterdicht zijn en zoveel mogelijk uit de wind staan. Het beste is een uitloopmogelijkheid met vaste ren te hebben van minimaal 6m2. De caafjes moeten veilig in en uit het hok kunnen komen dus plaats het hok liefst zo laag mogelijk. Sommigen durven geen trap te lopen en sommigen zijn er simpelweg te onhandig voor.
De ren moet ook van boven dicht zijn. Niet om ontsnappingspogingen te voorkomen maar om roofdieren, vogels en katten BUITEN te houden. Dit is erg belangrijk....cavia's kunnen alleen vluchten om zichzelf voor aanvallen te beschermen. Zorg voor voldoende schuilplekken waar ze zich veilig voelen.
Let op de ondergrond van de ren..stenen zijn het beste voor het slijten van de nagels en het voorkomen dat uw cavia longontsteking oploopt door een te drassige grond. Heb je een gedeelte gras dan zul je vantevoren het eten van gras in moeten voeren bij de cavia. Pluk af en toe wat gras, was het goed en geef steeds een klein beetje meer. Bouw dat in een week of 2 op zodat je cavia zich niet ineens het diarree eet als hij de kans krijgt. ;-)
Onder het kopje "Algemene aanschaf konijnen" staat een lijst met giftige planten. Deze geldt ook voor de cavia.
Let goed op in de zomer: de kooi en ren moeten absoluut in de schaduw staan want cavia's raken heel snel oververhit. Als het meer dan 24 graden is kun je op een eenvoudige manier je cavia wat extra verkoeling geven door een koude petfles bij hem te leggen. Je vult hiervoor normale frisdrankflessen met water, legt ze enkele uren in de vriezer en wikkelt er een handdoek om voor je ze bij hen in de kooi legt. Ook kun je ervoor kiezen een paar IcePods in huis te hebben, meer info vind je op http://www.konino.nl/webwinkel/verzorging/omschrijving/icepod/
Bij strenge winters kun je het beste de cavia's naar binnen halen. Liefst op een koele plek (berging, schuur, garage) waar het niet tocht en waar ze na de koude periode weer zsm terug kunnen naar hun oude vertrouwde stekje.
Voeding
Wat nooit mag ontbreken in een caviamenu is vitamine C. Caven kunnen dit zelf niet aanmaken en krijgen door tekorten hieraan allerlei kwalen. Je kunt het geven dmv groente en fruit, door vitaminepilletjes (van Roter of kauwtabletjes Etos eigen merk), door druppels of door voer met extra vitamines te geven. Per dag hebben ze ongeveer 25mg nodig al zijn daar de meningen over verdeeld. Het ligt er namelijk aan HOE de vitamines gegeven worden. Uitgebreide info daarover vind je hier. http://www.dierengebit.nl/cavia-vitamine-c.html Onthou iig dat het hoe meer hoe beter is. 50mg per dag is een mooi streven. ;-)
Op de verpakking van cavia voer staat aangegeven hoeveel vitamine C is toegevoegd. Let daarbij goed op! Het ene merk doet dat in IE/IU en het andere merk doet dat in mg. Mocht je er niet helemaal uitkomen kun je deze site gebruiken om vitamines om te rekenen.
http://www.etoolsage.com/converter/IU_Converter.asp
Het beste is om je cavia onbeperkt hooi te geven en 2 tot 3 maal daags groente/fruit, aangevuld met een portie brokjes.
Hooi is onmisbaar voor een cavia omdat het de darmwerking stimuleert, voedzaam is en de tanden hierdoor slijten. Als gezonde snackjes kun je ze wat Johannesbrood geven, wat zonnebloempitjes of af en toe een beetje Olvarit wortelhapje. Dit laatste heb ik altijd voor noodgevallen (dwangvoeren) in huis maar ze zijn er verzot op! Doe dit niet te vaak, ze mogen hierdoor niet hun eigen eten laten staan ivm het afslijten van de tanden.
Groentes hebben ze nodig voor de vitamines en af en toe een portie fruit ook. Geef fruit weer niet al TE vaak, het kan bij sommigen darmproblemen veroorzaken. Hieronder zie je een lijst met groente en fruit die je veilig kunt geven en waar veel vitamine C inzit. De lijst staat ook op volgorde van vit. C waarbij in de rode paprika het meest zit en in de peer het minst.
Rode paprika
Peterselie
Gele paprika
Kiwi
Broccoli
Groene paprika
Boerenkool
Spruitjes
Aardbeien
Sinaasappel
Bloemkool
Mango
Bessen
Spinazie
Tomaat (let op: de groene gedeeltes en de plant zijn giftig!)
Paksoi
Witlof
Wortel
Banaan
Sla
Andijvie
Appel
Komkommer
Peer
Groenten die niet gegeven moeten worden: prei, ui, bieslook, bonen, erwten, mais, kool, spruitjes. Veel klaver of nat gras kan ook problemen geven. Wil je zelf weten hoeveel vitamine in groente of fruit zit? Gebruik daarvoor www.voedingswaardetabel.nl.
Kruiden (als mede onkruid) kun je ook prima aan je cavia geven. Weegbree, paardebloem, basilicum, peterselie...ze vinden het allemaal heerlijk en het zit vol vitamines en mineralen. Hiernaast zie je een link met een pagina waar je de heilzame werking van kruiden kan vinden. http://www.knagers.net/genezende%20voeding.htm
Als laatste nog een link naar een pagina waar alle veilige groentes en planten op een rijtje staan, net als alle giftige. Een zeer handige lijst. http://www.knagers.net/plantenlijst.htm
Vacht en nagels
Er zijn verschillende langharige caviarassen die om een goede verzorging vragen. Voor je een van deze soorten aanschaft moet je dus zeker weten dat je daar de tijd voor hebt. Bij een gladharige cavia is de verzorging het simpelst. Je controleert hem dagelijks op glans en kale plekjes en door te aaien verliest de cavia meestal al zijn losse haren. Als je hem al zou willen kammen kan dat met een gewone mensenkam of het kan met een grove tandenborstel (voor het evt kruintje) . Kam en aai altijd met de groeirichting mee, dat vinden ze het fijnst.
De borstelharige cavia kun je ook prima met een tandenborstel kammen. Het kost wat meer tijd omdat je voorzichtig alle kruintjes apart moet kammen. Mocht je een klit tegenkomen kun je deze voorzichtig met een normale kam (of klein schaartje) verwijderen. In principe is dit bijna nooit nodig.
Bij de rexcavia komt wel eens een klit voor. Hun vacht is niet erg lang maar erg stug (het heeft een wollaag) en wordt een centimeter of 2 . Als je een paar keer per week met een borsteltje de vacht bijhoudt voorkom je voor het grootste gedeelte de klitten. Check bij dit ras ook altijd de onderkant! Deze kroest namelijk dus ook dit zul je moeten borstelen.
De Langharige cavia heeft lange , meestal krullende haren en is het moeilijkst bij te houden. De beste optie bij klitten is gewoon "knippen". Neem daarvoor een klein schaartje en zorg dat je niet in de huid knipt. Wil je de haren toch behouden (bijvoorbeeld in de winter bij buitencavia's) borstel dan met de groeirichting mee zo voorzichtig mogelijk. Daar zijn speciale borstels voor te krijgen in de dierenwinkel.
Voor afbeeldingen en meer informatie over de rassen verwijs ik je naar http://members.chello.nl/g.philips18/Rassen.htm
Nagels
De nagels van een cavia groeien vrij hard dus het handigst is ze zelf regelmatig te knippen. Dit kan met een scherp mensen-nagelknippertje of met een speciaal schaartje wat in de dierenwinkel te koop is. Ik vind het schaartje zelf heel fijn werken; je kunt kleine stukjes veilig verwijderen zonder dat de nagel splijt. (gemiddeld kost ie 5,-)
Als je er nog niet zo goed in bent kun je het makkelijkst met zijn 2en zijn. Een persoon neemt de cavia op schoot en houdt hem stevig vast en de andere knipt voorzichtig een klein stukje van de nagel af. Als je geluk hebt heb je doorzichtige nageltjes en kun je het stukje "leven" zien waarin je niet mag knippen. Dat is het levende gedeele van de huid wat een stukje doorgroeit in de nagel. Als je daarin knipt gaat het bloeden en zal de cavia even een pijnscheutje voelen. Hou hem iig gewoon stevig vast...het is niet leuk maar ook geen ramp. Sommige mensen zetten de cavia als het bloedt in een kopje met bloem om het bloeden te stelpen, zelf druk ik er een wattenstaafje met wat desinfectant tegenaan. Het stopt op den duur vanzelf.
Cavia gedrag en geluidjes
Cavia's communiceren onderling door lichaamshouding en gedrag. In het begin is het even wennen, maar na verloop van tijd kun je de geluidjes vrij goed uit elkaar houden en begrijpen. Ik zal proberen de basisgeluidjes en communicatie uit te leggen.
Prrrrrprrrrr geluiden, vaak in combinatie met het wiegen van het kontje
Dit is een teken van bronstigheid. Een heertje laat hierdoor weten dat hij geinteresseerd is in de andere cavia (waarbij het hem niet uitmaakt of dat een mannetje of vrouwtje is vreemdgenoeg).
Hard vrolijk "wiet wiet wiet" roepen
Er komt eten aan! Dit doen ze als ze verwachten wat lekkers van je te krijgen en kan bijzonder hard gaan.
Een kort, rollend Trr geluid
Een chagerijnige cavia of een cavia die het ergens niet mee eens is.
Klappertanden
Dit is een waarschuwing. Cavia's bijten niet snel maar waarschuwen wel als ze iets niet leuk vinden. Dit doen ze naar andere cavia's maar ook naar jou, als je ze optilt of vastpakt terwijl ze dat niet willen. Probeer het oppakken of verzorgen zo voorzichtig mogelijk te doen en verleid ze desnoods met wat lekkers.
Een zacht gebrom/gespin
De caaf heeft het naar zijn zin, voelt zich veilig of ligt lekker. Een teken van tevredenheid.
Hard gillen
Dit duidt op pijn of angst. Ga meteen kijken wat er aan de hand is als je cavia gilt!
Sprongetjes maken
Sprongetjes in de lucht zijn een teken van blijheid, lol. Vaak gebeurt dit als ze aan het spelen of aan het rondrennen zijn. Deze sprongetjes worden ook wel popcornen genoemd.
Kop hoog houden en de bek open
Dit doen cavia's onderling naar elkaar als ze de rangorde willen bepalen of als ze het met elkaar oneens zijn. Meestal loopt dit niet uit op een vechtpartij.
Schaf een EHBO kistje aan
Je zult altijd zien dat je dier ziek wordt als de dierenarts dicht is. Hiervoor kun je het beste een E.H.B.O. kistje maken zodat je zelf vooruit kunt tot je bij de arts terecht kan. Wat moet er zoal inzitten?
* Infacol helpt bij darmkrampjes en gas, verkrijgbaar bij de babyspullen bij de drogist
* pijnstiller Metacam, Novacam, Carprofen of Rymadil...allemaal te verkrijgen via de dierenarts
* Cisaral of Primparid helpt bij verstopping, verkrijgbaar via de dierenarts
* Dermiel honingzalf, verkrijgbaar via internet of via de dierenarts, helpt wonden te verzachten en ontsmet licht
* Terramycine oogzalf, te bestellen via het contactadres op www.dekonijnenwinkel.nl of via de arts
* Norit, gewoon bij de drogist
* dwangvoer, Olvarit wortelhapje of een zakje dwangvoer van de dierenarts
* doseerspuitjes om dwangvoer mee in te geven, vragen aan de dierenarts
* fysiologische zoutoplossing, voor het spoelen van oogjes of wonden. Verkrijgbaar bij de drogist.