Cavia's zijn prooidieren. Dat wil zeggen dat ze pas op het laatste moment zullen laten zien dat er iets mis is. Als baasje ken je het gedrag van je eigen cavia's het beste en zul je dus alert moeten reageren op veranderingen. Tekenen dat er iets mis zijn zijn bijvoorbeeld:

* de cavia zit stil en reageert nauwelijks

* hij houdt zijn kopje scheef

* de cavia klappertandt hard terwijl er geen dreiging is

* veel krabt of zichzelf bijt

* veel niest en/of hoest

* de caaf kwijlt

* de cavia eet niet

* de caaf wil wel eten maar het lukt niet

* hij heeft uitscheiding uit de ogen en/of neus

* de keutels wijken af of hij heeft diarree

* de caaf heeft kale of schilferige plekken

* hij heeft afwijkend drinkgedrag (extreem veel of weinig)

Uiteraard kan ik hier niet alle symptomen benoemen. De gouden regel is: als er iets anders dan normaal is in het gedrag van je cavia, overleg dan altijd (iig telefonisch) met je dierenarts. Als een cavia 24 uur niet eet is de kans dat hij overlijdt groot dus er moet adequaat ingegrepen worden. Hieronder zal ik de meest voorkomende ziektes en kwalen bij een cavia behandelen. Persoonlijk vind ik dat je bij alle voorkomende ziektes en kwalen naar je dierenarts moet gaan maar het kan zijn dat het avond is, of weekend en je niet meteen terecht kunt. In dat geval kun je sowieso een beroep doen op de dienstdoende arts en op je EHBO kist mbv onderstaande tips.

Wat is normaal?

De normale temperatuur van een cavia ligt tussen de 37,5 en 39,5 graden. Dit zijn de "normale"uitersten: een gezonde temperatuur is rond de 38,5 graden. Je kunt dit met een normale thermometer anaal meten. Je moet dit uiteraard heel voorzichtig doen met een met olie ingevette thermometer. Babyolie o.i.d. is prima. Neem direct contact op met je dierenarts als je cavia een ondertemperatuur of verhoging/koorts heeft.

De hartslag zit bij een gezonde cavia rond de 230-380 per minuut.

De cavia haalt normaalgesproken tussen de 70 en 80 keer per minuut adem. Door de neus, cavia's kunnen niet door de bek ademen. Vandaar dat het zo belangrijk is dat de neus vrij van snot blijft.

Allergieen

Cavia's zijn gevoelig voor stof. Bij het onderdeel Luchtwegen lees je hier meer over. Als je cavia regelmatig niest of hoest kun je om een infectie uit te sluiten eerst proberen de gehele kooi stofvrij te maken. Dat doe je door het zaagsel te vervangen door kranten, al dan niet met oude lappen erover en het hooi goed uit te schudden en evt met een plantenspuit eerst vochtig te maken. Blijft het niezen en hoesten hetzelfde, en wacht met je eigen diagnose niet te lang, raadpleeg dan je dierenarts.

 Luchtweginfectie/longontsteking

De eerste symptomen lijken op die van een verkoudheidje, de oogjes worden vaak waterig en het neusje nat/snotterig. Ik vind dit zelf al waarschuwing genoeg om naar de dierenarts te gaan want dit kan een levensbedreigende luchtweginfectie en/of longontsteking worden.

Je merkt dit als de cavia sneller ademt, het benauwd lijkt te hebben, naar adem snakt, een snotterige neus heeft, verhoging heeft of over het algemeen een zieke indruk maakt. Dit is levensbedreigend. Je moet hiermee zo snel mogelijk naar de dierenarts gaan die zal luisteren naar de luchtwegen en longen. Als de infectie nog in de voorste luchtwegen zit ben je er sneller bij als wanneer het al een longontsteking is.

In beide gevallen zal de dierenarts antibiotica voorschrijven. Dit is een kuur die je altijd moet afmaken en waarin je na anderhalve dag al verbetering moet zien. Zie je dat niet, bel dan weer naar de dierenarts om evt een ander antibioticum te proberen.

Indien het een virus betreft kan het zijn dat de dierenarts ook antibiotica voorschrijft om bijkomende infecties te voorkomen.

 Voor een overzicht van de bacterien en een omschrijving ervan verwijs ik je naar deze: http://www.caviadokter.com/Ademhaling/ah-infecties.shtml site.

Wat je zelf kunt doen om een infectie sneller te verhelpen en te voorkomen is:

* raak je dier en zijn eten zo MIN mogelijk aan als je zelf een infectie of de griep hebt

* alle urineresten zo vaak mogelijk verwijderen. Ammoniaklucht is zeer slecht voor de luchtwegen.

* in het geval van waterige/ ontstoken oogjes deze te behandelen met Terramycinezalf . Deze is verkrijgbaar bij de dierenarts of via www.dekonijnenwinkel.nl

* de cavia helpen het slijm te verdunnen door Fluimucil Junior te geven of wat druppels Bisolvon. Hou altijd de keutels in de gaten hierbij.

* heeft de cavia pijn kun je hem Metacam of Carprofen geven. (niet in combinatie met Prednison)

* echineadruppels door het water doen. Af en toe, een kuur van 5 dagen 2 druppels in een 300ml flesje

* hopelijk overbodig: nogmaals kijken of de kooi echt niet in de wind, op de tocht of te dicht bij een warmtebron (verwarming, oven..) staat.

 NB.  Zit het neusje zo erg dicht dat de cavia het benauwd lijkt te hebben, hou hem dan bij een stoombadje van heet water met wat druppels pepermuntolie. Ze kunnen niet door hen bek ademen dus de neus moet ten aller tijden open zijn.

Oorontsteking

Meestal houdt de cavia zijn kopje scheef of krabt veelvuldig aan het oor. Je zal door de dierenarts moeten laten controleren of het om een oorontsteking gaat of dat het een andere oorzaak heeft (oorsmeer, oormijt). In het geval van een ontsteking krijg je antibiotica mee om de ontsteking te verhelpen.

Diarree

 Je hebt verschillende soorten diarree. De minst gevaarlijke is de vorm die veroorzaakt wordt door verandering van voer. De cavia heeft dan een dunnere ontlasting die soms aan het kontje plakt.(plakpoep)  Op het moment dat je het ontdekt en er verder niets met de cavia aan de hand is kun je hem op een dieet van hooi en gedroogde kruiden zetten. Planten met diarreeremmende werking zijn: herderstasje (Capsella bursa-pastoris), smalle weegbree (Plantago lanceolata), duizendbladkruid (Achillea millefolium), vogelmuur (Stellaria media), klein hoefblad (Tussilago farfara), verder framboos en bosbes bladeren, bamboe, veldzuring. Meestal neemt de ontlasting snel weer een vaste vorm aan. Een andere oorzaak van dit soort diarree kan zijn teveel voer met een laxerende werking te hebben gegeten. Paardebloem is hier een voorbeeld van.

Protexin is een poeder wat de darmflora herstelt. Dit kun je in huis hebben voor dit soort gevallen. Je kunt het het gemakkelijkst bij de dierenarts komen maar ook online bestellen, bijvoorbeeld hier:

http://www.vets4petz.nl/protexin-m-43.html

Let wel: als de cavia stopt met eten door zijn "dieet" van hooi dan kun je hem beter toch weer wat ander voer geven. Wel groentes eten gaat dus altijd boven NIETS eten als de cavia op een dieet van hooi en kruiden wordt gezet.

Waterige, stinkende diarree (al dan niet bloederig) is een teken dat er iets ergers aan de hand is. Dit kan veroorzaakt worden door voeding die niet meer goed was (rottende groentes) , infecties die door het besmette voer zijn binnengekomen of het opeten van giftige planten of kruiden. Ga direct met je dier naar de dierenarts want het kan levensbedreigend zijn.

Bij zware diarree zal de dierenarts antibiotica voorschrijven, pijnstilling en wellicht detoxificatie. (middel om de gifstoffen af te drijven). Per geval wordt er bekeken of er vocht en/of glucose toegediend moet worden.

Er wordt gecontroleerd of de cavia onderkoeld is, in dit geval zul je hem bij een kruik of onder een warmtelamp moeten leggen. Ook kan het zijn dat er een zouttekort is, dan krijgt de cavia fysiologische zoutoplossingen toegediend.

Als dit allemaal in werking is gesteld zul je zelf de cavia moeten dwangvoeren. Meestal krijg je bij de dierenarts een zakje vezelrijk dwangvoer mee en kun je dit geven tot de cavia weer uit zichzelf gaat eten. In noodgevallen kun je het beste de eigen biksjes (brokjes) weken in water en dit voorzichtig ingeven met een doseerspuitje. Gebruik bij diarree GEEN wortelhapje maar maak een papje met veel vezels aan.

Kun je niet meteen bij de dierenarts terecht; begin dan met het geven van Norit. Norit is geen diarreeremmer, het neemt de gifstoffen (veroorzaakt door bedorven voedsel of giftige planten) op en drijft ze af. Je mag tot 5 tabletten geven die je toe kunt dienen door ze fijn te stampen en vermengd met wat water met een doseerspuitje in te geven. Dit kan GEEN kwaad. Heeft de cavia erge krampen dat je ziet dan kun je hem in noodgevallen ook pijnstilling geven. Novacam of Metacam zijn goede pijnstillers voor cavia's. Zorg dus dat je Norit en pijnstillers altijd in huis hebt!

 Verstopping

 Een verstopping ontstaat door een te traag werkend darmstelsel. Vaak zie je dat de keutels kleiner worden of dat de keutels stoppen. Het kan allerlei oorzaken hebben; te weinig beweging, gebitsproblemen, materiaal gegeten hebben wat de boel stagneert (tapijt, karton, behang). Ook kan er door rui net iets te veel haar in de darmen hebben gezeten waardoor de darmen langzamer gaan werken.

Bij de dierenarts krijg je in zulk geval meestal Primparid geinjecteerd en krijg je voor thuis Cisaral, wat de darmen stimuleert te gaan werken. Mocht je een cavia hebben wat erg gestresst raakt van het oraal toedienen van de Cisaraldruppels dan kun je ook vragen (mits je het aandurft) of je de Primparid zelf thuis mag injecteren. Verder zul je een pijnstiller meekrijgen , Metacam of Carprofen, wat ook oraal toegediend moet worden. Ook hierbij kun je vragen naar een variant die geinjecteerd kan worden.

Kun je niet meteen terecht bij de dierenarts, geef dan het liefst wel meteen thuis de pijnstiller. De stress wordt zo aanzienlijk verminderd.

Gas

 Gas is een gevaarlijk en pijnlijk iets. Het kan door heel veel zaken ontstaan: verkeerd voedsel, bedorven voedsel, teveel suiker in het eten, stress....noem het maar op. De buik zwelt op, andere organen komen in de verdrukking en het diertje krijgt het benauwd. Omdat dit levensbedreigend is schakel je direct de dierenarts in.

Wat kun je zelf doen? Je kunt de cavia alvast pijnstiller geven: Novacam, Metacam of Carprofen. Verder kun je Infacol geven; dat helpt bij gasvorming bij babies. Geef dit ieder kwartier een 0,5 ml. Haal buitendieren altijd naar binnen en als ze ziek ogen probeer dan de temperatuur op te nemen. Rond de 37,5 is het laagste wat een "normale" temperatuur kan zijn. Indien nodig leg je hem onder handdoeken, tegen een kruikje of een petfles gevuld met heet water in een theedoek gewikkeld.

Laat het verder aan het deskundige oordeel van een arts over. Enkel en alleen als het uren duurt voordat je terecht kan en de cavia ook al zolang helemaal niets gegeten heeft kun je hem dwangvoeren met wat geweekte brokjes of in noodgeval Olvarit wortelhapje.

Myasis/ madenziekte

 In de zomer heb je van die vervelende groene vliegen. Deze leggen eitjes op uitwerpselen en die eitjes ontwikkelen zich razendsnel tot maden. Als je cavia een vieze kont heeft, hetzij door diarree hetzij door blindedarmkeutels, dan kan het zo zijn dat de vlieg eitjes legt op het dier zelf. Het resultaat hiervan is dat de maden in het lijf van de cavia terecht komen en hem van binnen als het ware opvreten. Ik zal je de bijbehorende foto's hiervan besparen. Controleer in de zomer dus erg goed je caafs kontje. Haal plakpoep meteen weg door voorzichtig het kontje schoon te maken en gebruik desnoods horregaas om je kooi/re. Dit is namelijk iets waar je heel alert op moet zijn want voor je het weet is het te laat!

Mijt

 Schurftmijt is de meest voorkomende mijt bij de cavia. Het begint met jeuk, later gevolgd door kale plekken als gevolg van het schuren en krabben. Meestal zie je het het eerst bij de schouders en in de nek, maar ook op de rug en achterpoten kun je plekken zien. Mijten kunnen verspreid worden via andere dieren maar ook gewoon via hooi o.i.d. Bij de dierenarts kun je Selamectine (Stronghold) of Ivermectine ( Ivomec) krijgen, wat via een druppel in de nek gegeven wordt. Na een week of drie herhaal je dat en is de cavia "genezen".

Luizen

Cavia's kunnen ook luizen hebben. Meestal door nieuwe dieren overgebracht, maar ook kunnen ze in hooi of gras zitten. Ze voeden zich met huidschilfers en het geeft ontzettend veel jeuk. Een dierenarts kan onder een horoscoop bekijken of er luizen aanwezig zijn.

Ook hierbij worden de dieren behandeld met Selamectine.

Schimmel

Een andere oorzaak van jeuk is een schimmelinfectie. Dit is besmettelijk voor alle andere huisdieren en ook voor jezelf. Bij twijfel dus altijd naar de dierenarts gaan omdat je constant elkaar blijft besmetten. Het is te behandelen met zalf ( Surolan) of met medicijnen (Itradrops).

Tandproblemen

 Een cavia heeft 4 snijtanden en 16 kiezen in dat kleine bekje. Hieronder zie je op foto's van Dierenkliniek Wilhelminapark hoe normale tanden en kiezen eruit zien.